Ο νομοθέτης έχοντας επιλέξει διαχρονικά την εισαγωγή της αρχής της επιείκειας στο ποινικό σύστημα, επιφύλαξε μια σειρά παρεμβάσεων σε ζητήματα σχετικά με την εκτέλεση της ποινής, που το Δικαστήριο έχει επιβάλει στον κηρυχθέντα ένοχο κατηγορούμενο.
Ειδική έκφανση της αρχής της επιείκειας είναι η εισαγωγή του θεσμού της υφ’ όρον απόλυσης.
Ως υφ’ όρον απόλυση εννοούμε την αποφυλάκιση του κρατουμένου με τους όρους που θα του επιβάλλει το Δικαστικό Συμβούλιο, οι οποίοι συνήθως είναι η απαγόρευση εξόδου από την χώρα και η εμφάνιση (το “παρόν” δηλαδή) στο Αστυνομικό Τμήμα του τόπου κατοικίας του.
Οι προϋποθέσεις
Οι προϋποθέσεις είναι δύο κατηγοριών, οι τυπικές (δηλαδή η συμπλήρωση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος κράτησης) και οι ουσιαστικές.
Οι τυπικές
Ο κρατούμενος, ανάλογα με την ποινή που του επιβλήθηκε (δηλαδή φυλάκιση, κάθειρξη ή ισόβια κάθειρξη) πρέπει να παραμείνει στην Φυλακή για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, δηλαδή:
α) σε περίπτωση φυλάκισης, τα δύο πέμπτα αυτής,τα οποία είναι μικτά (υπολογίζονται δηλαδή και ο πραγματικός χρόνος κράτησης και τα μεροκάματα)
β) σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης, τα τρία πέμπτα αυτής, από τα οποία τα 2/5 πρέπει να είναι πραγματικός χρόνος. Έτσι σε ποινή κάθειρξης 10 ετών, ο κρατούμενος πρέπει να παραμείνει στη φυλακή 4 έτη και να συμπληρώσει τα υπόλοιπα 2 με μεροκάματα.
γ) σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης τουλάχιστον είκοσι έτη, για τα οποία ο κρατούμενος πρέπει να παραμείνει στη φυλακή 16 έτη και να συμπληρώσει τα υπόλοιπα 4 με μεροκάματα.
Στην περίπτωση που συντρέχουν σωρευτικά περισσότερες ποινές, ο καταδικασθείς μπορεί να απολυθεί αν έχει εκτίσει το άθροισμα των τμημάτων των ποινών, που προβλέπεται στην παράγραφο 1. Σε κάθε περίπτωση ο καταδικασθείς μπορεί να απολυθεί αν έχει εκτίσει είκοσι πέντε έτη και όταν το παραπάνω άθροισμα υπερβαίνει το όριο αυτό.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα παραπάνω ισχύουν για αδικήματα που τελέσθηκαν από την 1-7-2019 και έπειτα.
Εάν το αδίκημα τελέσθηκε μέχρι και 30-6-2019, τότε:
α) σε περίπτωση πρόσκαιρης κάθειρξης, τα τρία πέμπτα αυτής, από τα οποία το 1/3 πρέπει να είναι πραγματικός χρόνος. Έτσι σε ποινή κάθειρξης 10 ετών, ο κρατούμενος πρέπει να παραμείνει στη φυλακή 3,5 περίπου έτη και να συμπληρώσει τα υπόλοιπα με μεροκάματα.
β) σε περίπτωση ισόβιας κάθειρξης τουλάχιστον δέκα εννέα έτη, για τα οποία ο κρατούμενος πρέπει να παραμείνει στη φυλακή 15 έτη.
Ειδική ρύθμιση για ασθενείς κρατουμένους:
Κάθε ημέρα κράτησης κρατουμένων που πάσχουν από ημιπληγία ή παραπληγία, σκλήρυνση κατά πλάκας ή έχουν υποβληθεί σε επέμβαση μεταμόσχευσης καρδιάς, ήπατος, νεφρού ή μυελού των οστών ή είναι φορείς του συνδρόμου επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας ή πάσχουν από κακοήθη νεοπλάσματα ή από νεφρική ανεπάρκεια για την οποία γίνεται τακτική αιμοκάθαρση ή από φυματίωση κατά τη διάρκεια της θεραπείας της, υπολογίζεται ευεργετικά ως δύο (2) ημέρες εκτιόμενης ποινής. Το ίδιο ισχύει και για: α) κρατουμένους με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) και άνω, που δεν μπορούν να εργαστούν, εφόσον κρίνεται ότι η παραμονή τους στο κατάστημα κράτησης καθίσταται ιδιαίτερα επαχθής λόγω αδυναμίας αυτοεξυπηρέτησης, β) κρατουμένους με ποσοστό αναπηρίας εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, γ) κρατουμένους στους οποίους απαγορεύεται ύστερα από γνωμάτευση από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) η ανάληψη εργασίας ή απασχόλησης που μπορεί βάσιμα να προκαλέσει σοβαρή και μόνιμη βλάβη στην υγεία τους, δ) κρατουμένους οι οποίοι νοσηλεύονται σε θεραπευτικά καταστήματα ή νοσοκομεία εφόσον η νοσηλεία τους έχει διαρκέσει τουλάχιστον τέσσερις (4) μήνες, ε) κρατούμενες μητέρες για όσο διάστημα έχουν μαζί τους τα ανήλικα τέκνα τους, στ) κρατουμένους που συμμετέχουν σε θεραπευτικό πρόγραμμα ψυχικής απεξάρτησης από ναρκωτικά εγκεκριμένου, κατά το άρθρο 51 του ν. 4139/2013 οργανισμού και ζ) κρατουμένους για όσο διάστημα διαρκεί η κράτησή τους σε χώρους αστυνομικών τμημάτων ή αστυνομικών διευθύνσεων. Η διακρίβωση της αναπηρίας στις περιπτώσεις α` και β` γίνεται με τη διαδικασία της παραγράφου 2 του άρθρου 105, δηλαδή με γνωμάτευση από τα ΚΕΠΑ.
Οι ουσιαστικές
Για την χορήγηση της υφ’όρον απόλυσης εξετάζεται από το Συμβούλιο η συμπεριφορά του κρατουμένου κατά την διάρκεια της κράτησής του.
Πρακτικά, εξετάζεται η ύπαρξη ή μη πειθαρχικών παραπτωμάτων εντός της φυλακής. Έτσι, πλέον είναι σχεδόν βέβαιη η αποφυλάκιση κρατουμένου με άριστη διαγωγή εντός της φυλακής, ενώ σε περίπτωση ύπαρξης πειθαρχικού ρόλο παίζει ο αριθμός των παραπτωμάτων, η βαρύτητα τους και ο χρόνος τέλεσής τους.
Για οποιαδήποτε απορία, επικοινωνήστε μαζί μας τηλεφωνικά στο 22310 43806 και 6978227403 (και viber) και ηλεκτρονικά στην διεύθυνση argiro.karaferi@gmail.com.
Όλες οι ερωτήσεις θα απαντηθούν ΑΜΕΣΑ και ΥΠΕΥΘΥΝΑ.